Greta Thunberg opgepakt in Brussel bij klimaatprotest tegen subsidies voor fossiele brandstoffen: "Stoppen is geen optie" (2025)

Bekijk: Klimaatactiviste Greta Thunberg wordt letterlijk opgepakt tijdens de protestactie.

VRT NWS kon vooraf kort met Thunberg spreken. "We proberen al tientallen jaren lang de machthebbers te doen luisteren naar onze wanhopige roep om verandering", zei ze. "Dit is een wereldwijde, planetaire crisis."

"En dit zijn beslissende jaren. De wetenschap is kristalhelder: nu kunnen we nog iets doen om de ergste gevolgen af te wenden. We hebben dus de morele plicht om iets te doen."

Het momentum om de politiek te doen luisteren, lijkt evenwel voorbij. De klimaatbetogingen hadden niet het resultaat waarop de jongeren hadden gehoopt. En sinds de energiecrisis is ook de publieke steun voor een ambitieus klimaatbeleid verminderd. Daarom wil de nieuwe Europese Commissie de klimaatdoelstellingen niet stelselmatig blijven aanscherpen, zoals de vorige wel deed. En ook de nieuwe Vlaamse regering houdt het liever bij "haalbaar en betaalbaar".

Waarom komt Thunberg dan nog steeds op straat? "We weten wat er op het spel staat. Stoppen is geen optie."

De activisten vragen onder andere dat Europa tegen 2025 een duidelijk plan uitstippelt voor het uitfaseren van die subsidies. Dat moet helpen om de Europese klimaatdoelen te bereiken. Tegen 2030 wil de Europese Unie55 procent minder broeikasgassen uitstotendan in 1990.

De lidstaten van de Europese Unie gaven in 2023 170 miljard euro aan steunvoor fossiele brandstoffen. Dat blijkt uit een inventaris van de OESO.

In België gaf alleen al het federale niveau in 2021 nog 15,5 miljard euro uit aansteun voor fossiele brandstoffen. Daar vallen directe subsidies onder, maar ook gunsttarieven, belastingskortingen en andere vormen van directe of indirecte steun. Het gaat dan bijvoorbeeld ommaatregelen die de prijs van aardgas drukten (5,1 miljard euro), het fiscale gunststelsel voor bedrijfswagens (2,5 miljard euro), tankkaarten (667 miljoen euro) of de btw-vrijstelling voor vliegtuigtickets (89 miljoen euro).

Hoeveel steun Vlaanderen geeft, is moeilijk te berekenen, maar het gaat om een fractie van de federale steun. In het nieuwe Vlaamse regeerakkoord staat het voornemen om de Vlaamse subsidies voor fossiele energiebronnen te inventariseren en "geleidelijk" uit te faseren.

Vorig jaar nog besloten onderzoekers van de OESO en Oxford University dat fossiele brandstoffen duurder maken, een van de meest efficiënte manieren is om de klimaatdoelstellingen te halen.